Dược liệu Sơn thù du – Vị thuốc vàng của người già

Sơn thù du – Vị thuốc vàng của nhiều người già. Trong đông y Sơn thù được dùng chữa đau lưng, mỏi gối, đi tiểu nhiều lần.  Vị dược liệu còn có các tên gọi khác như  Sơn thù du, Thù nhục, Táo bì.

Sơn thù du là quả chín của cây sơn thù. Tên khoa học là Cornus officinalis Sieb. et Zucc. Họ- Cornaceae.

Dược liệu có Vị chua, sáp, tính hơi ôn. Quy Vào hai kinh Can và Thận.

Thành phần chủ yếu: Saponin ( 13%), verbenalin, ursolic acid, tanin, vitamin A.

Theo y học cổ truyền Sơn thù du có tác dụng: Ôn bổ can thận, sáp tính, chỉ hàn (làm cho tinh khí bền, cầm không ra mồ hôi).

Chủ trị: Thường dùng chữa di tinh, tiểu tiện ra tinh dịch, tiểu tiện nhiều lần, kinh nguyệt không đều, ra mồ hôi trộm (1).

Sơn thù du được dùng trong nhiều bài thuốc chữa các bệnh tiểu nhiều, chữa thận hư…(1).

Ngày nay theo những nghiên cứu mới của y học hiện đại sơn thù còn được chứng minh có những tác dụng trên các bệnh lý tiểu đường, trên thận. Đặc biệt nghiên cứu mới còn chỉ ra các tác dụng đối với bệnh lý phì đại tiền liệt tuyến, nguyên nhân của nhiều triệu chứng tiểu nhiều tiểu đêm ở người già.

Tác dụng làm giảm tăng sản tuyến tiền liệt lành tính do testosterone gây ra bằng cách ức chế 5α-reductase

Phì đại lành tính tuyến tiền liệt (BPH) là nguyên nhân chính gây ra sự phát triển quá mức bất thường của tuyến tiền liệt chủ yếu ở người cao tuổi. Sơn thù du đã được báo cáo là có hiệu quả trong việc phòng ngừa và điều trị các bệnh khác nhau vì tác dụng chống oxy hóa mạnh của nó, nghiên cứu này được thiết kế để đánh giá hiệu quả điều trị của chiết xuất nước Sơn thù du ở chuột bị phì đại tiền liệt tuyến do testosterone gây ra (3).

Kết quả cho thấy rằng sự gia tăng trọng lượng tuyến tiền liệt và những thay đổi mô bệnh học ở chuột mô hình được điều trị sơn thù du, tương tự như nhóm được điều trị bằng Finasteride, làm giảm mức testosterone và dihydrotestosterone trong huyết thanh, và nó cũng làm giảm sự biểu hiện và nồng độ 5α-reductase trong mô và huyết thanh tuyến tiền liệt. Ngoài ra, sơn thfu du đã ngăn chặn đáng kể sự biểu hiện của thụ thể androgen (AR), là nguyên nhân tế bào tăng sinh phì đại tiền liệt tuyến, và sự ngăn chặn này có liên quan đến việc giảm nồng độ kháng nguyên đặc hiệu của tuyến tiền liệt trong huyết thanh và mô tuyến tiền liệt.

Kết luận: Những kết quả này cho thấy CF có thể làm giảm phì đại tiền liệt tuyến BPH thông qua việc bất hoạt ít nhất 5α-reductase và hoạt động AR và có thể hữu ích cho việc điều trị lâm sàng BPH. (3)

Tác dụng hạ đường huyết và bảo vệ các cơ quan đích của bệnh lý tiểu đường

Chiết xuất từ sơn thù du ở nồng độ  50 μmol L-1 cũng có thể ức chế đáng kể hoạt động của α-glucosidase dẫn đến hạ đường huyết. Ngăn chặn quá trình tạo glucose ở gan bằng cách giảm mức protein và mRNA trong thí nghiệm invitro [2]. Ngoài ra, chiết xuất sơn thù du và các hoạt chất glycoside iridoid có trong sơn thù du có thể làm giảm protein huyết thanh và  làm giảm mức nitơ urê và creatinine trong nước tiểu. Làm giảm các sản xuất sản xuất NF-κB và các enzym tổng hợp synthetases và cytokine tiền viêm trong  hoặc mô hình bệnh thận đái tháo đường do STZ (2).

Tác dụng chống oxy hoá

chiết xuất ethanol của sơn thù du ở nồng độ (ở 0,01–0,1 mg mL-1), morroniside (tại 0,05–2µg mL − 1), và axit ursolic (ở 0,05–2 µg mL-1) trong 24 giờ thúc đẩy tổng hợp các enzym chống oxy hóa. Làm giảm các quá trình oxy hoá .(2)

Tác dụng chống viêm

chiết xuất  nước của sơn thù ở các mức nồng độ (ở 0,2, 1, 5 mg mL-1)  trong 24 giờ làm ức chế  NF-κB giảm sản xuất COX-2 và iNOS, giảm mức PGE2 và NO cuối cùng  đã kiểm soát

phản ứng viêm quá mức (2).

Ngoài những tác dụng kể trên sơn thù du còn cho thấy có tác dụng chống ung thư, tác dụng bảo vệ gan và 1 số tác dụng khác ..

Tài liệu tham khảo

(1). Cây thuốc và vị thuốc Việt Nam, tập 2, trang 756-758.

(2). Yu Dong, Corni Fructus: a review of chemical constituents and pharmacological activities.

(3). Hyun Hwangbo, Corni Fructus attenuates testosterone-induced benign prostatic hyperplasia by suppressing 5α-reductase and androgen receptor expression in rats